Flexibilisering in het onderwijs kan een abstract begrip zijn. In dit artikel leggen we uit welke vormen van flexibilisering er zijn en geven we vier concrete voorbeelden uit het mbo en hoger onderwijs.
Download hier de: pdf
Vormen van flexibilisering
Flexibel onderwijs is onderwijs dat studenten keuzevrijheid biedt. Studenten kunnen keuzes maken in werkvormen en leermiddelen, maar ook in hun planning en tempo. En dat tijd- en plaatsonafhankelijk onderwijs mogelijk is, hebben we al geleerd tijdens de COVID-19-crisis.
Grofweg kun je zeggen dat er voor studenten in het mbo, hbo en wo vier vormen zijn in flexibilisering:
- Versnellen en vertragen (variatie in tempo)
- Verdiepen en verbreden (variatie in inhoud en plaats)
- Configureren (variatie in plaats, tijd en inhoud)
- Modulariseren (een eigen pad kiezen, zonder naar een diploma toe te werken)
Praktijkvoorbeelden van flexibilisering in het onderwijs
Onderstaande voorbeelden geven mogelijkheden weer van flexibilisering in de praktijk. Wat zien we al voor toepassingen in het mbo en hoger onderwijs?
Voorbeeld 1: versnellen en vertragen
Tanja (30) werkt al jaren in de kinderopvang. Ze is toe aan iets nieuws, en wil zich laten omscholen naar kraamverzorgster. Ze wil zo snel mogelijk haar diploma halen, het liefst naast haar dagelijkse werk. Ze denkt dat ze door haar werkervaring al best veel kennis uit de opleiding kent en kan toepassen. Tanja zou gebaat zijn bij het verzilveren van haar werkervaring als studiepunten of reeds behaalde vakken.
Voorbeeld 2: Verdiepen en verbreden
Maria (20) volgt een mbo-opleiding voor juridisch medewerker. Het gaat haar goed af, wat extra uitdaging zou ze daarom wel leuk vinden. Een volledige vervolgopleiding vindt ze nog wel een grote stap, maar een paar vakken op hbo-niveau erbij lijkt haar een leuke uitdaging. Maria kan zich met een verdieping en verbreding van haar opleiding kwalificeren voor de meer uitdagende vacatures na haar opleiding.
Voorbeeld 3: Configureren
Sven (22) doet een hbo-opleiding Bedrijfskunde. Leuk, maar inhoudelijk niet bevredigend. Het lijkt hem leuk om extra modules te volgen: Filosofie en Sociale psychologie. Die eerste wordt aangeboden binnen zijn eigen instelling, maar die tweede is lastiger: die opleiding wordt binnen een andere instelling op 60km afstand aangeboden. Dit betekent dat hij soms wat moet schuiven met opleidingsonderdelen om de modules in te passen. Sven bewandelt zo zijn eigen unieke opleidingspad.
Voorbeeld 4: Modulariseren
Karel (38) werkt als schilder, maar is ook op andere gebieden in de bouw best handig. Hij wil zijn werkgebied graag verbreden. ‘s Winters, als het wat rustiger is qua klussen, heeft hij tijd om opleidingsmodules te volgen op een ROC in de buurt. Een diploma is niet eens nodig, maar het maakt Karel wat breder inzetbaar wat aantrekkelijk is voor zijn opdrachtgevers.
Versnellen, verdiepen, zelf configureren of modulariseren: in bovenstaande vier voorbeelden geven studenten elk op hun eigen manier vorm aan flexibiliteit in hun studieroute.
Aan de slag met flexibilisering?
Ga jij aan de slag met flexibilisering binnen jouw instelling? Samen met Omix heeft Fundatis de training Flexibilisering & Onderwijslogistiek ontwikkeld. Bekijk alle details op de trainingspagina Flexibilisering & Onderwijslogistiek.